VHV Online

De nieuwe maestro aan het woord

Dat het PSO sinds de Mahlerconcerten een nieuwe concertmeester rijker is, zal de meeste leden waarschijnlijk niet zijn ontgaan. Hoewel Alexander Tal, zoals onze nieuwe maestro heet, misschien klein van stuk is, zijn muzikale ervaring en liefde voor de muziek zijn onwaarschijnlijk groot. Bovendien blijkt Alex (zoals hij graag wordt genoemd) over een flinke dosis humor te beschikken. De ideale persoon dus om te interviewen: je hoeft je bandrecorder maar aan te zetten, en de rest gaat vanzelf. In de pauze van een van de repetities praten we bij een lekker kopje koffie over zijn leven, ambities en het spelen bij het PSO.

De levensloop van Alexander in een notendop: 65 jaar geleden werd hij geboren in het Hongaarse deel van Roemenië, tegenwoordig Transsylvanië genoemd. Zijn charmante accent verraadt zijn Hongaarse afkomst. Na ongeveer 20 jaar Roemenië, verhuist hij, zoals vele joden na de tweede wereldoorlog, naar Israel waar zijn muzikale carrière een ware vlucht neemt. In 1974 komt hij vervolgens naar Nederland en blijft actief musiceren.

Op 8-jarige leeftijd begon Alexander met zijn vioollessen, ondanks het feit dat de Tweede Wereldoorlog net was uitgebroken. Gelukkig is hij veilig de oorlog doorgekomen. In Tel Aviv heeft hij zijn muzikale opleiding op het conservatorium afgemaakt, “...maar ik zou willen zeggen dat ik meer een autodidact was, ik heb mijn ervaring opgebouwd door veel te spelen.” Op 22-jarige leeftijd debuteerde hij bij het Israel Philharmonisch Orkest waar hij tot 1966 heeft gespeeld. Daarnaast speelde hij als concertmeester in het Israel Kamerorkest onder leiding van Gary Bertini. Ook met de kamermuziek heeft Alexander zich veel bezig gehouden. Vanaf 1957 was hij actief in het New Israel String Quartet.

Aan die tijd bewaart hij goede herinneringen. Vooral aan het spelen onder de grote dirigent Bernstein, die vaste gastdirigent was. “Maar één van mijn grootste belevenissen was het spelen van Schubert en Mozart met de Weense dirigent Josef Krips, hoewel hij een heel strenge en eigenlijk onsympathieke man was als dirigent. Desondanks vond ik het heerlijk om onder hem te spelen. Zijn manier van muziek maken, was precies mijn smaak.”

In Nederland begon Alexander als eerste violist bij het toenmalig Amsterdams Philharmonisch Orkest, tegenwoordig het Nederlands Philharmonisch Orkest. Tevens was hij een jaar concertmeester van het Balletorkest en daarna was hij tot aan zijn VUT, vijf jaar, geleden als plaatsvervangend concertmeester verbonden aan het Radio Philharmonisch Orkest. Sinds tien jaar speelt hij hier in Brabant in het Haydn Kwartet. “In het begin waren het heel hevige repetities met veel discussies en emoties. We zijn nu wel wat rustiger geworden.” Zelfs na zijn pensioen is Alexander nog heel actief in de muziek, misschien nog wel meer dan vroeger. Momenteel is hij concertmeester bij zowel het PSO als het Amsterdams Promenade Orkest. Over het werken met een amateurorkest zegt hij: “Ik ben ontzettend verbaasd, in positieve zin dan, over de kwaliteit. De 3e Mahler was voor mij echt een verademing. Om zoiets te horen, ik vond het echt ontroerend!”

Eén van zijn grote liefdes naast de muziek is zijn hond Gimli, een Golden Retriever en daarnaast natuurlijk zijn gezin. “Wij hebben echt een cosmopolitische familie thuis: we spreken Nederlands en Hebreeuws, terwijl mijn vrouw Lydia van oorsprong Poolse is.” Alexanders muzikale verlanglijstje is eigenlijk erg kort, want hij heeft in zijn lange loopbaan bijna alles al gespeeld. “Nu ik er over nadenk..., eigenlijk hebben we in Israel geen Wagner en Strauss gespeeld, want dat lag nogal gevoelig. Ik vind dat toch wel een gemis.”

Noodgedwongen besluiten we het interview omdat het orkest alweer heeft plaatsgenomen en onze Maestro zijn taak als concertmeester weer op zich moet nemen. Als onze bandrecorder al overstemd wordt door een kakafonie van inspelende hoorns en violen voegt Alexander nog toe dat hij hoopt op een goede en leuke samenwerking met het orkest. ”

Interview: Ariël de Graaf en Marcel Beckers

Inhoud VHV Online December 1997 | Colofon

© 1997 VHV, Eindhoven.