Januari 2003
 VHV Online
Jaargang 7, Nummer 3

VHV Dossier: Carol Bosman

“Het PSO wil niet samen dansen”

Overige links...
VHV-Online van december 2001: Carol Bosman stelt zichzelf voor

Raoul Bonnet interviewt Carol Bosman Ruim een jaar geleden schreef voorzitter Carol Bosman in de VHV: “Ik wil de repetities meemaken en de mensen leren kennen om zodoende een goed gevoel te krijgen over wat het orkest/ de vereniging inspireert en motiveert.” Tijd voor de vraag: is dat gelukt?

“Wat onze mensen motiveert en inspireert is muziek maken. Ik heb ondertussen ook geleerd dat het niet mogelijk is muziek te maken op zodanige manier dat iedereen daar happy mee is.

Het is namelijk moeilijk te doorgronden wat nou precies de muziek is die ze samen willen spelen. Dat was recent duidelijk rond de speelbaarheid van de Alpensymfonie. Dat was een hele moeilijke discussie: het was een zwaar stuk en de groep mensen die meenden het niet te kunnen spelen was groot. Als daar in het bestuur ook twijfel over bestaat laat ik me leiden door de dirigent. Zijn stem als muzikaal leider vind ik belangrijk. Uiteindelijk klonk het fantastisch in het Concertgebouw, toch!”

“Ook heb ik geleerd dat het gezelligheidsaspect in de vereniging maar heel dun aanwezig is. Er is geen grote sociale saamhorigheid waardoor iedereen na afloop gezellig een borreltje blijft drinken. Dat individualisme heeft me verbaasd, het is sterker dan ik verwacht had. Het is misschien de karakteristiek van de individuen die zich met dit soort muziek bezig houden. Voor mij is dat moeilijk te doorgronden, ik weet ook niet of dat specifiek voor het PSO is.

Binnen het orkest zie ik wel verschillende clubjes, die wat meer met elkaar hebben. Ik hoor vaak, dat de vereniging draait rond een aantal mensen, maar volgens mij draait de vereniging rond een aantal clubjes. Misschien is het orkest wel te groot om het één club te noemen.”

Voorzitter van buiten
“Ik werkte bij Philips Beeldbuizen en Gerold Alberga was daar een collega, waarmee ik regelmatig contact had. Hij vertelde over de reis naar China en heeft me overgehaald Vriend van het PSO te worden. Sindsdien gaan mijn vrouw en ik naar de concerten. Dat bracht ons voor de eerste keer van mijn leven in het Concertgebouw, dat vonden we geweldig. Ik leerde ook andere leden van het orkest kennen.

Op een gegeven moment hebben Gerold en Reinout contact met mij gezocht en hebben me gevraagd of ik voorzitter van het PSO zou willen worden. Ik was net met pensioen en zat zwaar na te denken over wat te doen met mijn vrije tijd. Voordat ik ja zei, wilde ik kijken wat de problemen binnen een symfonie orkest zijn. Daarvoor heb ik eerst een paar bestuursvergaderingen meegemaakt. Die vergaderingen gingen nauwelijks over muziek of over de orkestsamenstelling maar erg veel over intermenselijke issues en algemene bestuurlijke zaken. Dat leek erg op de materie waarmee ik in mijn werk te maken had. Ik raakte ervan overtuigd dat een aantal specifieke onderwerpen, zoals artistieke en logistieke zaken, afgedekt kon worden door mensen die daar jarenlang ervaring in hebben en heb me beschikbaar gesteld.

Nu na een jaar vind ik het werk heel leuk hoewel het een baan is die erg veel tijd vraagt. Ik ben er zo’n tien uur per week mee bezig, vooral met e-mail en de moeilijke vragen op het intermenselijk vlak. Daarnaast moet je een hoop zaken voorbereiden. Het is meer dan ik gedacht had, ik ben dan ook onder de indruk van het feit dat Rien dat naast zijn drukke praktijk jarenlang heeft vol gehouden!”

Hulp uit de vereniging
“Met het nieuwe bestuursmodel heb ik geen problemen gehad, hoewel ik het natuurlijk niet kan vergelijken met wat daarvoor gebeurde. Er moet steeds weer een hoop werk verzet worden en daarom hebben we behoefte aan commissies. Als bestuur proberen we de commissies zo zelfstandig mogelijk te laten draaien. Zo kunnen Annelieke en Cisca zelf de assistentie regelen, inclusief de financiële aspecten en solisten benaderen. Het bestuur stelt vooraf de randvoorwaarden vast, maar daarna vertrouwen wij ze volledig. In het begin was dat voor hen wat aftasten, nu loopt het soepel.

Ik snap niet waarom het bestuursmodel vroeger anders was. We zijn een vereniging van maar 80 man, een klein clubje. Eigenlijk hebben we helemaal geen bestuur nodig, maar leden die bereid zijn om de handen uit de mouwen te steken als dat nodig is.

Ook vroeger moet het zo geweest zijn dat je hulp vanuit de vereniging nodig had. Zelfs met acht man in het bestuur, red je het niet zonder medewerking van de leden. Voor onze vereniging is het ook voor het saamhorigheidsgevoel belangrijk zoveel mogelijk mensen aan te moedigen om mee te doen.

Ik was bezorgd rond de functie van logistiek nu Harry minder is gaan doen. Gelukkig had Tieme, die veel ervaring op dit gebied heeft, vorig jaar in ISO-achtige procedures de diverse logistieke processen beschreven. Daarmee zijn die taken veel minder persoonsafhankelijk geworden. Die gedetailleerde draaiboeken zijn een grote hulp gebleken voor Ine die nu het logistieke team aanvoert op een wijze als of ze het al jaren doet. Zo krijgen we een scheiding van verantwoordelijkheid en uitvoering.

Daar ben ik heel tevreden over. Het feit dat die mensen vroeger in het bestuur zaten kan destijds ook de basis van het probleem zijn geweest. Ik ben er nooit precies achter gekomen welke problemen in het verleden geleid hebben tot de herstructurering van het bestuur. Hoe groter een bestuur, hoe lastiger het is om te besturen. Daarmee is eigenlijk alles gezegd.”

Faciliterend voorzitter
“Er zijn twee soorten voorzitters: er is een voorzitter die opent de vergadering en die praat tot de vergadering is afgelopen. En een andere voorzitter heeft een agenda en laat iedereen zijn verhaal vertellen. En als de verhalen en meningen verteld zijn vat de voorzitter het nog een keer samen en komt zo tot een besluit. Zo iemand ben ik: een faciliterend voorzitter, niet dicterend. Ik heb altijd zo gewerkt. Ik stuur wel bij, maar tot nu toe is er niks gebeurd waarbij ik vond dat ik moest ingrijpen; we hebben veel consensus.

Het bestuur zelf moet wel duidelijk weten wat ze willen. Als voorzitter ben ik er verantwoordelijk voor dat het bestuur tot een mening komt en dat we die mening ook uitvoeren. Daar sta ik voor. Het bestuur moet de wensen van de vereniging uitvoeren en de taak van de voorzitter is te verzorgen dat dat harmonieus verloopt. En dat het ten opzichte van de vereniging kan worden terugvertaald.

Daarnaast heb ik een open oor voor wat er leeft in de vereniging. Ik nodig iedereen uit het bestuur aan te spreken: maak van je hart geen moordkuil, laat weten wat je wilt en het bestuur zal proberen dat zo goed mogelijk in te vullen.”

Overal mee bemoeien
“Bij Philips heb ik altijd in de Marketing gewerkt, ruim 31 jaar. Ik werkte met van alles: halfgeleiders, passieve componenten, displays (beeldbuizen, LCD, plasma schermen). Dat is het leuke van marketing: je bemoeit je met alles maar slechts tot een bepaalde hoogte.

Mijn taak als voorzitter lijkt erg veel op wat ik bij Philips deed. Je hebt een groep mensen waarvan je graag wilt dat ze wat doen en je moet wegen vinden om die groep dat te laten doen. Mensen bij marketing hebben nooit autoriteit, ze bewerken de organisatie om hen heen om die dingen te doen waarvan ze uiteindelijk met z’n allen vinden dat ze goed zijn. Dat geldt ook voor het bestuur van deze vereniging. Je moet het met z’n allen willen.

Omdat ik altijd in marketing heb gewerkt, was ik altijd met mensen bezig. Die willen niet altijd wat ik wil. Dan is de kunst die mensen zo te bewerken dat er toch uit komt wat je wilt. Als het niet 100% lukt, dan maar voor 80%.

In het bestuur heb ik heel duidelijk een eigen mening. Toch is dat daar maar één van de meningen. Als we er niet uitkomen ben ik degene die de knoop doorhakt en zegt wat er gebeurt.”

Champagne
“Willen wij volle zalen en meer mogelijkheden voor externe optredens, dan moeten we een sterke commissie Publiciteit en Externe relaties krijgen. Vooral Marielle Steenvoorden is daar met veel enthousiasme aan begonnen en we zijn trots op haar eerste resultaten. Weet je nog hoe goed bezet het Concertgebouw was!

We denken erover om het d’rum en d’ran wat uit te breiden. Vorig jaar had Ron van de Stelt via de personeelsvereniging van Rabo Utrecht geregeld dat er 100 man naar het Concertgebouw kwam. Daar is Marielle nu weer op ingegaan en heeft aangeboden dat we ook wat extra’s kunnen doen, bijvoorbeeld catering. Uiteindelijk is gekozen voor een programmatoelichting door Jules. Daar waren de mensen erg enthousiast over.

Toen ik nog bij Philips werkte organiseerde Boonstra zo’n aangekleed evenement. Wij werden met bussen naar Amsterdam vervoerd. Daar werden we ontvangen in de foyers met hapjes en drankjes. Voorafgaand aan het concert hield Boonstra een toespraak. Het Concertgebouworkest speelde onder leiding van een Amerikaan, ik weet niet meer wie, ze speelden ook een stuk van die man. In de pauze was er champagne, na afloop was er warme catering en rond een uur of twaalf gingen we in de bussen terug naar huis. Zo’n avond!” (Duim omhoog). “Als we zoiets aan een bedrijf zouden kunnen verkopen, kunnen we een extra concert in de mooiste gehoorzaal van ons land geven en daar ook eens wat aan verdienen.”

Wereldplatform
“Het zou leuk zijn in het kader van het 75-jarig bestaan in 2005 weer een buitenlandse reis te maken. Ik heb de indruk dat veel mensen dat het leuk vinden, ondanks dat het twee weken vakantie kost en je ervoor moet betalen.

Er schijnt ooit een dansfeest geweest te zijn ter gelegenheid van het lustrum. (Augustus 2000 –red.) Daar heeft het bestuur uit geleerd dat het orkest niet samen wil dansen. Dus als je iets leuks wil doen met het orkest, moet je iets doen rondom muziek maken. Ze vinden het mooiste om muziek te maken in bijvoorbeeld de Royal Albert Hall in Londen of Carnegie Hall in New York. Dat vinden ze geweldig! Het concert is het feest, het dansen komt daar vanzelf omheen. De vraag, waar we nu al aan moeten werken, is hoe tot zo’n tournee te komen.

Gerard Kleisterlee, de topman van Philips, is mijn vorige baas. Dat lijkt een handige entree om een buitenlands tournee geregeld te krijgen. Hij kent ons van zijn regelmatige bezoeken aan onze concerten, hij vindt het leuk wat we doen en zal ons niks in de weg leggen, maar hij ziet het promotie effect van een symfonie orkest niet zo in. Dat is dus goed noch slecht nieuws. Het is niet anders dan het was, maar sponsoring van Philips Corporate is dus niet aan de orde. Willen we bijvoorbeeld naar Brazilië, dan zullen we steun vanuit Philips Brazilië moeten krijgen.

Je moet je contacten links en rechts weten. Ik heb jaren in Korea gewerkt. Voor Philips is dat een klein land met weinig geld, bovendien een duur land om heen te gaan. De huidige baas van Philips Korea heb ik destijds aangenomen en zal niet goed nee kunnen zeggen als ik vraag of we kunnen komen. Maar hij zal zich afvragen wat moet ik met zo’n orkest te doen? Hij heeft liever dat PSV komt spelen. Een orkest uit Eindhoven kun je niet op het wereld platform neerzetten.

De relatie die het PSO met Philips Benelux heeft werkt fantastisch in ons voordeel. Vanwege de naam van ons orkest en het nieuwjaarsconcert heeft Philips belang in ons opereren. In ruil daarvoor geeft Philips ons gratis repetitieruimte en een jaarlijkse subsidie. Die willen we niet graag missen. Ik heb een goede relatie opgebouwd met Nel Saes, die de contacten met ons onderhoudt. En de financiële baas bij Philips Nederland, de baas van Nel Saes, is jarenlang mijn collega bij beeldbuizen geweest.”

Geen Gergjev
“Gastdirectie staat op mijn agenda voor het komende jaar. Ik denk dat een club als deze erg blij mag zijn dat we al jarenlang Jules hebben die serieus zich inzet en bezig is er iets moois van te maken. Dat kun je niet zo 1-2-3 evenaren. Jules heeft alle tijd voor ons en is bereid ons te kietelen tot op een niveau waar menig ander dat niet zou durven. Ik vind zolang als hij daarmee door wil gaan moet je dat in stand houden.

Er zit best een wisselende populatie in deze vereniging. Voor hen is deze dirigent nieuw. Maar anderen vinden het leuk om na zoveel jaar weer eens een andere dirigent voor zich te hebben. Een ander gezicht, een andere aanpak. Zo zijn we een leuke club met een verscheidenheid aan meningen en we hebben het hoog in onze bol. We hebben wel degelijk iemand nodig die ons bij de hand houdt en ons er doorheen trekt. Onze vaste dirigent begrijpt dat ook wel.

In het voorjaar van 2004 gaan we iemand vinden die een heel programma met ons gaat doen. Dat gaat dus echt gebeuren. Het lijkt me wel leuk om iemand te vinden die gewend is voor grote orkesten te staan. Daarbij moet je je geen Gergjev voorstellen: zo iemand komt hooguit twee dagen, geeft het concert en is weer vertrokken. Een topman die ook een aantal repetities met ons wil doen wordt moeilijk te vinden. Ik hoop dat we daar leuk uit komen.

Mijn relatie met Jules is anders dan hij gewend was met de vorige voorzitter. Ik heb me laten vertellen dat Jules en Rien elkaar bijna dagelijks belden; ik bel Jules eigenlijk alleen maar als het onderwerp niet per e-mail afgehandeld kan worden. Ik ben van huis uit veel afstandelijker in relaties, zo zit mijn karakter in elkaar. Ik waardeer Jules enorm voor zijn kennis, zijn trouw aan en zijn inzet voor ons orkest”

Wennen
“Verder hoop ik dat we het komend jaar als bestuur de kans krijgen om in rust aan elkaar te wennen. Dat is dan ook de eerste keer. Het bestuur dat ik gekregen heb is nogal eens gewisseld. Er is maar één continue kracht, dat is Tieme. De anderen zijn allemaal nieuw. En ik hoop dat we rust in de vereniging hebben. Dat iedereen tevreden is met hoe de dingen lopen en plezier heeft in het muziek maken.

Ik blijf in ieder geval één bestuursperiode voorzitter, maar twee jaar vind ik erg kort. Vier jaar vind ik een mooie tijd. Ik denk niet dat het verstandig is dat langer te doen, dan moet er weer een ander komen. Anders krijg je dezelfde situatie waar we vandaan komen.

Het probleem voor een vereniging als deze, is leden vinden voor het bestuur. Daarom blijven die bestuursleden langer en langer zitten tot ze eruit geschopt worden. Dat wil ik niet, ik ga er gewoon uit na een paar jaar. Dan hoop ik dat ik kan denken: “Dit is een leuke periode geweest en ik hoop dat jullie er ook plezier van hebben gehad.” Dan ga ik weer wat anders doen.”

door: Raoul Bonnet.

VHV Dossier Vorige artikel | Volgende artikel
Naar de vaste rubrieken in VHV Online
Inhoud VHV Online Januari 2003 | Colofon
© 2003 VHV, Eindhoven.