Afscheid van Hans de Vries

Wie aan het PSO denkt, denkt aan Hans de Vries. Lid sinds 1965, secretaris van 1983 tot 1992, organisator van diverse festivals, honorair-consul sinds 1994, houder van de Gemeentelijke Vrijwilligers-penning en de Oorkonde van Speciale Verdienste. Normaal gesproken komt iemand die het PSO verlaat nog eenmaal aan het woord in de rubriek "Vier Vragen". Maar in dit geval wilde de VHV-redactie van de traditie afwijken door een heel interview te wijden aan Hans' vertrek.

Bij mijn binnenkomst struikelde ik in de gang over de diverse schaakborden en wijnrekken. Blijkbaar is er meer in het leven dan muziek. En in de woonkamer moesten we ons een weg banen tussen de stapels kwartetmuziek. Blijkbaar is er meer in de muziek dan het PSO. In de woonkamer ontwaarde ik nog een schaakbord, en wel op tafel. Met een glimlach gebaarde Hans mij te gaan zitten. Het zal toch geen psychologische oorlogvoering zijn. ? Sportief werd mij als gast de witte stukken aangeboden. Laten we dan maar direct van start gaan. 1. c2-c4 e7-e6 2. Pg1-f3 d7-d5 3. d2-d4 Pg8-f6 4. Pb1-c3 Lf8-e7 5. Lc1-g5 0-0. De openingszetten volgden elkaar snel op. Tijd voor een eerste vraag: hoe is Hans bij het PSO gekomen?

Op 12 jarige leeftijd kreeg ik mijn eerste vioolles. We woonden in een dorp op de Veluwe (zie VHV Oktober 1999, JG). Mijn vader wilde thuis gaan kwartetten maar er was geen altviolist. Daarom ben ik altviool gaan spelen. Altvioolles heb ik echter nooit gehad. 6. e2-e3 h7-h6 7. Lg5-h4 b7-b6 8. c4xd5 Pf6xd5. Toen ik in Amsterdam ging studeren, ben ik intensief altviool gaan spelen. Maar het is altijd om-en-om met vioolspelen gebleven, ondanks de altviool-schaarste die er toen ook was.

Hm, je bent dus geen "edelbratschist". Maar hoe ben je nu bij het PSO gekomen? 9. Lh4xe7 Dd8xe7 10. Pc3xd5 e6xd5 11. Ta1-c1 Lc8-e6 12. Dd1-a4 c7-c5.

In 1954 ben ik in Eindhoven komen wonen en bij Philips gaan werken. Absoluut niet bij het NatLab, want ik vond die gangen net een ziekenhuis. Ik ging veel kwartet spelen, maar wilde niet in een orkest. 13. Da4-a3 Tf8-c8 14. Lf1-b5 a7-a6. Ik werkte in een groep die röntgenstralen-methodes ontwikkelde voor industriële toepassingen. Die groep was erg 'state-of-the-art' want we bereikten vaak betere resultaten dan gerenommeerde universi-teiten. 15. d4xc5 b6xc5 16. 0-0 Ta8-a7 17. Lb5-e2 Pb8-d7. In 1965 vroeg ik een man van het NatLab om bij mij in de groep te komen werken. Dat wilde hij wel, maar uitsluitend onder één voorwaarde: dat ik mee kwam spelen in zijn orkest. Je reinste chantage en ik hapte toe. Dat orkest was het POV-2, de orkestklas van het POV. POV-2 fuseerde in 1970 met het studentenorkest tot het Helikon, en het POV werd in 1995 herdoopt tot het PSO.

18. Pf3-d4 De7-f8 19. Pd4xe6 f7xe6. Het schaakspel begint zich te ont-wikkelen. Er zijn reeds diverse stukken en pionnen van het veld geslagen. Hoe was het orkestleven in die tijd? Waren er interessante romances waar te nemen? (Dat is namelijk wat onze VHV-lezertjes graag willen vernemen)

20. e3-e4 d5-d4 21. f2-f4 Df8-e7 22. e4-e5 Tc8-b8. Er zitten grote verschillen tussen het POV van toen en het PSO van nu. Toen was het een amateur-gezelschap, nu is het een Semi Professioneel Orkest (zie VHV februari 1997, JG). De gemiddelde leef-tijd was toen aanzienlijk hoger, en zoiets als Hoeven was in die tijd niet mogelijk. Men ging na repetities en concerten meteen naar huis. De conclusie is simpel: dit was geen ideale voedingsbodem voor romances. 23. Le2-c4 (zie diagram) Kg8-h8 24. Da3-h3 Pd7-f8 25. b2-b3 a6-a5.

Dat klinkt ons erg stoffig in de oren. Maar er zullen toch wel hoogtepunten zijn geweest?

Jazeker. Zo vergeet ik nooit ons eerste optreden in het Concertgebouw. In mijn jeugd en tijdens mijn studie heb ik vaak in de zaal gezeten. En als je dan op het podium mag plaatsnemen..... 26. f4-f5 e6xf5 27. Tf1xf5 Pf8-h7 28. Tc1-f1 De7-d8. Ook het concert ter gelegenheid van Louis Stotijns 65e verjaardag is memorabel. We speelden Bruckner-3 in Helvoirt, met een orkest samengesteld uit het POV, het Zeeuws Orkest en het NSO.

29. Dh3-g3 Ta7-e7 30. h2-h4 Tb8-b7. En natuurlijk de reizen naar China en Thailand niet te vergeten.

Na je bestuurstijd werd je benoemd tot honorair-consul. Dat is toch ook als hoogtepunt aan te merken?

31. e5-e6 Tb7-c7 32. Dg3-e5 Dd8-e8 33. a2-a4 De8-d8 34. Tf1-f2 Dd8-e8. Ach, dat was allemaal flauwekul. Ik had meteen door dat het een grap was. Als secretaris ging ik naar de jaarlijkse FASO-vergadering, en het daarop-volgende bestuur vond het wel zo gemakkelijk als ik dat zou blijven doen. Ze dachten dat ik met de titel 'honorair consul' hiervoor eenvoudig te paaien was. Ik geloof dat Tieme die titel bedacht had.

35. Tf2-f3 De8-d8 36. Lc4-d3 Dd8-e8. Het afscheid zal je wel zwaar gevallen zijn. Ben je nu niet in een zwart gat beland?

Helemaal niet, ik speel nog in diverse strijkkwartetten. Die zijn allemaal overdag zodat ik 's avonds vrij ben. 's Avonds lees ik een boek of kijk ik televisie. 37. De5-e4 Ph7-f6 38. Tf5xf6 g7xf6. Het spelen van PSO-partijen ging steeds minder gemakkelijk. Bedenk dat ik al 81 jaar ben met de bijbehorende gebreken. Zo gaan mijn ogen dansen nadat ik een uur naar mijn partij heb getuurd. En vergeet niet dat het koper continu in mijn oren zit te toeteren. Ik heb het al vaker gezegd: het PSO lijdt er onder dat we zulke goede blazers hebben. Hierdoor moeten er stukken gekozen worden om hen aan het werk te houden. 39. Tf3xf6 Kh8-g8 40. Ld3-c4 Kg8-h8

Da's een mooi filosofisch moment om het gesprek te beëindigen. Gelukkig bieden de nieuwe statuten de mogelijkheid om ook niet-musicerend lid te worden (blijven). Gezien het werk dat Hans heeft verricht voor de statuten-commissie heeft hij reeds een duidelijke proeve van bekwaamheid (of anderszins) verricht. Ook onze schaakpartij nadert haar ontknoping: 41. De4-f4 ... zwart geeft op.

door: Joris Geurts.