| Jaargang 9, Nummer 3 |
Italiaans voor PSO'ers
Jawel, we gaan naar Italië! Nu is het natuurlijk wel aardig om tijdens de tournee een paar woorden in de prachtige, zangrijke Italiaanse taal te kennen. Daarom speciaal voor de reizende PSO’er een korte cursus Italiaans.
Uitspraak
In principe spreek je de klanken van de Italiaanse woorden zuiver uit, d.w.z. zonder bijklanken (zoals zeej i.p.v. zee).
De e en de o kunnen op twee manieren worden uitgesproken. Als de e en o niet beklemtoond zijn worden ze (meestal) uitgesproken als de e in bed en de o in lot. Indien de e en o wel beklemtoond zijn dan kunnen ze als bed en lot worden uitgesproken, maar ook als de e van beet en de o van boot. Het voert hier te ver om tot in detail de beklemtoning uit te leggen. Luister in mei goed naar de Italiaanse klanken en je krijgt er zelf gevoel voor!
De i kan samen met een andere klinker een tweeklank vormen waarbij de i wordt uitgesproken als ‘j’. Bijvoorbeeld: piano (zachtjes), biondo (blond).
De u kan ook samen met een andere klinker een tweeklank vormen waarbij de u uitgesproken wordt met een klank die tussen de Nederlanse ‘oe’ en ‘w’ in zit. Bijvoorbeeld: buono (goed).
De medeklinkers b, d, f, m, n, p, t klinken ongeveer net zoals in het Nederlands.
De v klinkt bijna als de Nederlandse w, waardoor er een groot onderscheid is met de f. Dit moet ook wel om het volgende betekenisverschil te kunnen horen: fino (fijn) en vino (wijn).
De l klinkt ‘dun’ (als in het Frans).
De q komt alleen voor de u voor en klinkt dan als k. Bijvoorbeeld quando (koewando – wanneer).
De s kan worden uitgesproken als s of z.
s = s bij:
De z kan worden uitgesproken als ts of dz.
z = ts in de uitgangen –anza, -enza, -ezza, -izia en –zione. Bijvoorbeeld: speranza (hoop), prudenza (voorzichtingheid), lezione (les).
z = dz in de uitgang –izzare en –izzazione. Bijvoorbeeld: analizzare (analyseren), autorizzare (machtigen), autorizzazione (machtiging).
gl voor een i wordt uitgesproken als lj. Bijvoorbeeld figlio (zoon), moglie (echtgenote).
gl voor een a, o, i, e klinkt altijd als het Franse garçon. Bijvoorbeeld: gloria (roem), inglese (Engels).
gn wordt uitgesproken als nj (zoals in het Franse champagne). Bijvoorbeeld bagno (bad), ogni (elk).
c voor een i of e spreek je uit als tsji / tsje. Bijvoorbeeld: cena (avondmaaltijd), cima (top).
c voor een a, o, u, of medeklinker spreek je uit als k. Bijvoorbeeld: canto (gezang), contento (tevreden), cultura (cultuur), clima (klimaat).
c gevolgd door he of hi spreek je uit als k. Bijvoorbeeld: anche (ook), chilo (kilo).
c gevolgd door ia, io of iu wordt uitgesproken als tsj. Bijvoorbeeld: mancia (fooi), bacio (zoen), cuiffo (kuif).
g voor een i of e spreek je uit als dzji / dzje. Bijvoorbeeld gelato (ijsje), gita (tochtje).
g voor een a, o, u of medeklinker (behalve gl en gn) spreek je uit als g van garçon. Bijvoorbeeld: gamba (been), lago (meer), gusto (smaak), grande (groot).
g gevolgd door he of hi spreek je uit als g van garçon. Bijvoorbeeld: Margherita, ghirlanda (slinger, guirlande).
g gevolgd door ia, io of iu wordt uitgesproken als dzj. Bijvoorbeeld: giardino (tuin), giorno (dag), giusto (juist).
sc gevolgd door e of i wordt uitgesproken als sj. Bijvoorbeeld: scena (scène), pesce (vis), uscita (uitgang)
Na deze theorie, tijd voor de praktijk (naast de bovenstaande 48 woorden die je nu al kent!). Te beginnen met tellen, gevolgd door enkele nuttige zinnen. Deze staan afgedrukt inde papieren VHV.
door: Geertje Kramer