Door N.d.L.

Voor een goed-volle zaal in Philips’ Schouwburg concerteerde Zaterdag en Zondagavond Philps’ Orkestvereniging. Onder directie van Otto Glastra van Loon, die voor ’t eerst dit orkest voor een dergelijk concert dirigeerde. Met een van de drie ouvertures van Weber, die van “Euryanthe” werd geopend, en aanstonds viel het op hoezeer de orkestklank sinds de laatste uitvoering gewonnen heeft en de dirigent het volkomen in de hand had.

Bovendien zal het velen een genoegen zijn geweest een oud-stadgenoot en oud-dirigent van P.O.V. op het podium te zien optreden als vioolsolist, thans nu hij als leider der tweede violen van het Concertgebouworkest heel wat routine en muziekinterpretatie heeft opgedaan. Hier ontpopte hij zich in het Adagio van het vioolconcert van Max bruch (Op 26) als een waar kunstenaar en kwam zijn technisch kunnen in de virtuoze figuraties volkomen tot zijn recht. Gevoelvol, ja brillant werd het viool concert door hem gespeeld, een blijk van het groeiende meesterschap op zijn edel instrument. Het Philipsorkest toonde zich in vergelijk met vorige solistenconcerten een goed en volgzaam instrument, ofschoon de dirigent moet zorgen het hier en daar niet te sterk te laten domineren en de inzetten iets minder schuchter en weifelend te doen zijn. Getuige het klaterend applaus en de bloemenmand voor de solist toonde het publiek zich zeer voldaan. Als blijk van collegiale waardering van het orkest mocht Jan Düring voor zijn vroegere prestaties een boekgeschenk: de nieuwe “Muziekgeschiedenis” van dr. Boerboom in ontvangst nemen.

Na de pauze bereikte het orkest zijn hoogtepunt met de prachtvolle Vijfde Symphonie van A. Dvorak, door hem in Amerika gecomponeerd en sindsdien “Uit de nieuwe Wereld” genaamd. Het is een van zijn populairste werken, waarin Dvorak getracht heeft in de geest der Amerikaanse negermuziek te schrijven, hetgeen door de overeenkomst met de “negersongs” vooral in het weemoedige Largo tot uiting komt. In de rythmen van dit grote werk kreeg het orkest volop gelegenheid zich uit te vieren en liet het zich op zijn best beluisteren onder de bezielde leiding van Glastra van Loon, die enkele prachtclimaxen wist te bereiken in deze zware eisen stellende symphonie. De strijkers klinken hier in zeer overtuigend; bij de blazers kan nog wat omtrent zuiverheid, sterkte en gelijkmatig inzetten worden verbeterd.

Het langdurend applaus, bewees hoezeer de prestatie van het P.O., dat toch voornamelijk uit mensen bestaat, die de muziek enkel als amateurs beoefenen in hun vrije tijd, door het publiek werd geapprecieerd. De geestdriftige leiding van Glastra van Loon kan het nog tot hoger plan opvoeren.

Door S.d.V.

Het is prettig te kunnen schrijven, dat de Philips’ Orkestvereniging herboren is, vooral op het moment, dat Jan During, de man, die dit ensemble ten doop heeft gehouden als solist de avond is komen opluisteren. We weten het van ouds, wanneer Jan During iets doet, dan is het af. Hij is een rasviolist en wanneer hij Bruch’s vioolconcert speelt, dan weten we: zo moet het en niet anders. Hij heeft muzikale overtuiging, er is geen aarzeling, er zijn geen problemen. De toehoorder zou het niet anders willen, omdat hij er eigenlijk niet over nadenkt, dat het ook nog anders zou kunnen. Dat is voor ons altijd het aantrekkelijke van zijn spel geweest, deze gedecideerde wijze van spelen. We kunnen natuurlijk nog spreken over warme toon, stokvoering enz. enz., maar de hoofdzaak is toch altijd weer die beslistheid: zo en niet anders.

During vond een partner naast zich, Otto Glastra van Loon is er in korten tijd in geslaagd de Philips’ Orkestvereniging uit de impasse te helpen, waarin ze geraakt was en dat is geen geringe verdienste. Gelukkig trouwens; want het was nodig. Maar deze avond was een waardige revanche. De vijfde symphonie van Dvorak is geen gemakkelijke opgave en stelt hier en daar zware eisen, vooral aan een dilettantenorkest, speciaal wat de blazers betreft. Maar de uitvoering heeft ons alleszins voldaan, deze prachtige muziek is niets te kort gekomen. De symphonie draagt de ondertitel: “Aus der neuen Welt” en is ontstaan in New York. Ze is in Amerika op de repertoires van alle orkesten te vinden is een der meest gespeelde stukken van de litteratuur.

Het is dan ook een prachtwerk. Neem b.v. het Largo, wat de dirigent Seidt, die het werk ten doop gehouden heeft betitelde als “Verlassenheit der Prärie im fernen Westen”. Dergelijkje beschrijvingen zijn alstijd min of meer gevaarlijk om niet te zeggen misleidend. Het enige wat hier aan Amerika herineert is het rhythme. Dvorak heeft als het ware het bewijs geleverd dat syncopen ook nog muzikaal kunnen klinken, wat niet altijd het geval is. Ook b.v. Scherzo, waaraan naar ons gevoel echter de nieuwe wereld weinig te pas komt. Het herinnert eerder aan Schubert. Wat hier ook van zij: het is heerlijk er naar te luisteren en de Philips’ Orkestvereniging heeft er een behoorlijke vertolking van gegeven. We hebben kunnen vaststellen, dat het strijkorkest weer op zijn oude peil is gekomen. Wat de blazers betreft, moge er hier en daar wel eens wat mislukt zijn, maar er is ook zoveel goeds te melden, dat we deze foutjes niet met de volle maat willen meten. Het voornaamste is het heerlijk enthousiasme dat aan alle kanten om de hoek kwam kijken en daar gaat het in een dergelijk orkest ten slotte om.

Begonnen werd met de ouverture Euryanthe, die moeilijker is dan meestal beseft wordt. Ze klonk wat rommelig. Laten we echter vaststellen, dat we deze Zondagavond eens echt van muziek hebben genoten en dat is voor de orkestvereniging toch een compliment.