Toelichtingen
Grieg - Holberg Suite
PSO Toelichtingen archief
Archief | Gespeelde programma's | Biografieën solisten | Gespeelde werken | Recensies
Juni 2002

Edvard Grieg (1843-1907)

Holberg Suite Op. 40 (1884)
1. Praelude: Allegro vivace
2. Sarabande: Andante - un poco mosso
3. Gavotte: Allegretto Musette: Poco piu mosso
4. Air: Andante Religioso
5. Rigaudon: Allegretto con brio

In 1884 vormde de tweehonderdste geboortedag van Ludwig Holberg aanleiding tot vele feestelijkheden in Noorwegen. De 'Molière van het Noorden', een titel die Holberg verkregen had door de sociale conventies van zijn tijd te hekelen, had zich al op jeugdige leeftijd in Kopenhagen gevestigd en wordt gezien als stichter van de Deense literatuur. Holberg was echter geboren in Bergen en het bestuur van die stad verzocht de eigen gevierde componist Grieg de muziek voor enkele herdenkingsplechtigheden te verzorgen. Grieg voldeed aan dit verzoek met een Cantate voor mannenkoor dat gezongen werd op het historische marktplein van de stad, en een reeks van vijf pianostukjes, Uit Holbergs Tijd, dat hij later bewerkte voor strijkorkest en bekend is geworden als Holberg Suite.

Barokke stijl Holberg leefde in de Barok, en in Barokke stijl schreef Grieg de vijf delen, een aardig eerbetoon aan Holberg en zijn tijd. Maar in elk deel komen ook de eigen karakteristieken van Griegs muzikale taal naar voren. Het eerste deel, Praelude, opent met een stijgende melodie met hoekige ritmiek in de violen en altviolen, die een groot contrast vormt met het lyrischer karakter in de tweede deel van deze melodie boven een pizzicato begeleiding. De Sarabande opent geheel in de traditionele stijl van de gelijknamige klassieke dans. De lyriek van Grieg wint echter geleidelijk meer terrein en geeft het deel een liedachtig karakter. De harmonieën worden rijker waardoor het deel zich langzaam van de Barok afkeert en zich richt op het eigentijdse Noorwegen van Grieg. De charmante Gavotte is gracieus uitgewerkt, en in de bijbehorende Musette schrijft Grieg in 18e-eeuwse stijl door gebruik te maken van een bourdon-bas (baskwint), zoals Haydn die gebruikte in zijn trio's en symfonieën. De Air, met grote cellosoli, doet denken aan de Italiaanse soloconcerten van Vivaldi en Corelli, waarin een sfeer van diepe bezinning wordt opgeroepen. Een groot contrast vormt de opening van het slotdeel Rigaudon. De opgewekte, springerige melodie in de soloviool wordt door een soort langzame dans onderbroken, waarna deze melodie in volle omvang terugkeert en de suite tot een waardig slot brengt.

Grote waardering De componist zelf had niet zo'n hoge dunk van deze suite. In een brief aan zijn vriend en biograaf Röntgen schreef Grieg dat hij bezig was met het bewerken van zijn 'armzalige Holberg Suite' voor strijkorkest. Dat de Holberg Suite, meer is dat een stukje armzalige muziek blijkt uit de grote waardering die er nog steeds is voor dit prachtige werk voor strijkorkest.



Programma's  Solisten
Recensies  Toelichtingen
door Geertje Kramer
© 2002 VHV Media Groep | Philips Symfonie Orkest, Eindhoven.