Toelichtingen
Verdi - Ouverture La Forza del Destino
PSO Toelichtingen archief
Archief | Gespeelde programma's | Biografieën solisten | Gespeelde werken | Recensies
Februari 1986 | Juni 1997 | Juli 1997 | Februari 1998

Giuseppe Verdi (1813-1901)

La Forza del Destino (de macht van het noodlot)

Italie's grootste operacomponist Giuseppe Verdi (1813-1901) leidde een roerig leven. Zijn eerste succes oogstte hij in 1839 met Oberto. Dit succes was zo groot dat de directeur van de Scala te Milaan met hem een contract sloot voor nog drie andere opera's. Hiervan heeft echter alleen Un Giorno di Regno een premiere beleefd; het was een volledige mislukking. Een donkere periode in het leven van de componist brak aan. Niet alleen lukte het componeren van succeswerken niet meer, maar ook stierven zijn beide dochters en tenslotte overleed ook nog zijn vrouw.

Terwijl de componist in eenzame afzondering leefde, beleefde zijn opera Oberon nieuwe successen in Milaan en Genua. Hierdoor gesterkt vond Verdi de moed om zich weer aan het componeren te wagen. De fameuze werken Nabuccodonosor en I Lombardi vloeiden uit zijn pen, en vele andere opera's (weliswaar van mindere kwaliteit) ontstonden. Verdi werd een beroemd componist.

Niet alleen als componist heeft hij naam gemaakt, maar ook als politicus. In de eerste helft van de 19e eeuw vond de strijd voor onafhankelijkheid plaats in Italie. Het schiereiland was verdeeld in gebieden die overheerst werden door Oostenrijk en Spanje. Daarnaast was het aantal kleine stadstaatjes zeer talrijk en was een aanzienlijk deel van het grondgebied in handen van de kerk. De roep om vrijheid werd onder de burgers steeds groter. Mede hierdoor werden de onderwerpen van Verdi's opera's zeer populair: de strijd voor vrijheid en het gevecht tegen de overheersende macht.

Toen in 1860 de staat Italie werd gesticht en Victor Emanuel tot koning werd uitgeroepen, vierde de leus 'Verdi' hoogtij. 'Verdi' was de afkorting voor 'Victor Emanuel Re d'Italia', wat betekent Victor Emanuel, koning van Italie. Verdi was dus alom bekend! In de jaren die volgen neemt Giuseppe Verdi een vooraanstaande plaats in de jonge Italiaanse politiek in. Alhoewel er hierbij sprake zou zijn van meer dan een erebaan, blijft de componist tijd vinden voor componeren. In 1862 aanvaardt hij de opdracht 'La Forza del Destino' te componeren voor het hof van St. Petersburg. Het werd een succes. Na grondige aanpassingen beleefde deze opera in 1869 zijn premiere in de Milanese Scala. Het succes was groots. Vele opdrachten zou Verdi nog krijgen en vele meesterwerken zouden nog van de hand van deze onovertroffen Italiaanse meester ontstaan.

La Forza del Destino
Het verhaal

Wanneer Don Alvaro de dochter van de markies van Calatrava, Leonora, wil ontvoeren, schiet hij per ongeluk de markies dood. De geliefden vluchten, maar ieder naar een ander oord. Leonora vlucht naar een klooster waar zij ontvangen wordt door Fra Melitone, die haar als heremiet de bergen instuurt. Alvaro heeft dienst genomen bij de Spaanse troepen die aan de macht zijn in Italie. Op een dag redt Alvaro het leven van een man: Leonora's broer, Don Carlo. Beiden weten echter niet van elkaar wie ze zijn en ze sluiten vriendschap. Ze besluiten samen op te trekken tegen de vijand.

Als Alvaro zwaar gewond raakt, vertrouwt hij zijn papieren aan Carlo toe. Tussen deze papieren vindt hij een portret van zijn zuster Leonora. De vriendschap verandert in woede en bloeddorst. Nadat Alvaro voldoende hersteld is, komt het tot een duel tussen beide mannen. De beide partijen worden gescheiden door een groep voorbijtrekkende soldaten en het duel kent geen winnaar en verliezer.

Alvaro trekt zich als pater raffaele terug in het klooster bij pater Melitone. Don Carlo geeft echter de strijd niet op en komt Alvaro opzoeken om te duelleren. Tijdens dit gevecht raakt Carlo dodelijk gewond. Wanneer Alvaro voor Carlo een biechtvader gaat halen, ontmoet hij een heremiet. Hij herkent in haar zijn geliefde Leonora. Als zij hoort dat het Alvaro is geweest die haar broer dodelijk verwondde, is het te veel voor haar. Voordat zij haar laatste adem uitblaast en haar ogen sluit, vergeeft zij haar oude geliefde toch deze doodzonde. De macht van het noodlot is groot...



Programma's  Solisten
Recensies  Toelichtingen
door Geertje Kramer
© 1999 VHV Media Groep | Philips Symfonie Orkest, Eindhoven.