Richard Strauss (1864-1949)

Het eerste hoornconcert heeft Richard Strauss opgedragen aan zijn vader Franz Strauss (1822-1905). Vader Franz was een bekende hoornist. Hij was aanvoerder van de hoornsectie van de opera te München. Richard begeleidde zijn vader vaak op piano en kende het instrument daardoor dan ook heel goed. Het concert is 1882/83 gecomponeerd. De eerste uitvoering was in 1885 in Meinungen door Gustav Leinhos. Richard Strauss moest bij het concert uitdrukkelijk vermelden dat het voor ventielhoorn geschreven was. Het was in die tijd namelijk ook nog gebruikelijk dat er op natuurhoorn gespeeld werd. Het concert was echter daarop niet te spelen omdat niet alle tonen op een natuurhoorn mogelijk zijn en Richard die tonen wel gebruikt.

Het werk heeft het schema van het klassieke concert. Strauss behandelt de harmonie en de vorm echter vrijer dan wat tot dan toe gebruikelijk was. Alle delen volgen elkaar zonder onderbreking op. Wat de structuur van de thematiek betreft borduurt hij voort op C. M. v. Weber. Na een aangehouden akkoord van het orkest volgt een korte hoornsolo die de toonsoort Es bevestigt waarna het orkest vervolgt. In het eerste deel heeft de solohoorn lange melodische lijnen die de klankeigenschap van het instrument goed laat uitkomen. Het tweede deel (as klein) wordt gekenmerkt door een dromerige sfeer. Het middenstuk van dit deel (E groot) heeft een ritmische begeleiding met duolen, triolen en sextolen. Het derde deel keert terug naar de hoofdtoonsoort van het concert en wekt dezelfde sfeer op als Mozarts hoorconcerten, namelijk de jacht. Het concert eindigt zeer virtuoos.