Ferde Grofé (1892-1972)

De haast bovennatuurlijke pracht van de Grand Canyon is al eeuwenoud. Alhoewel in de 19de eeuw een legercommandant mopperde dat "het gebied in zijn geheel waardeloos was omdat, na het te hebben veroverd, niets rest dan het zo snel mogelijk weer te verlaten", wordt het tegenwoordig door vele toeristen bezocht. Vele kunstenaars vonden hun inspiratie in de immense schoonheid van de Grand Canyon: het gebied is ontelbare malen gefotografeerd en geschilderd; het is het onderwerp van vele artikelen, gedichten en boeken en het vormde de aanzet tot een populair muziekstuk: de Grand Canyon Suite.

In de jaren vlak voor 1920 zwierf een jonge rondreizende pianist door de woestijn en de bergen van Arizona, zijn kost verdienend door in hotels, cafés, sociëteiten en dansgelegenheden de elite te amuseren met zijn pianospel. Zijn naam luidde officieel Ferdinand Rudolph von Grofé - eigenlijk Professor Ferdinand Rudolph von Grofé - maar hij had zijn titel en het aristocratische 'von' eruit geschrapt, zodat slechts Ferde Grofé overbleef.

Het was deze pianist en componist Ferde Grofé die diep onder de indruk raakte van de betoverende kracht van de Grand Canyon. Hij voelde het als zijn plicht de ongrijpbare indrukken die deze natuurpracht bij hem had achtergelaten, te vertalen in een tastbare vorm. "Het werd een obsessie voor me", zo schreef hij later. "De rijkdom van het land en het onvermoeibare optimisme van zijn bewoners hadden mijn verbeelding geprikkeld. Ik was genoodzaakt alles ooit in muziek uit te drukken."

Het eerste deel, 'Sunrise', kwam in het voorjaar van 1921 tot stand, en 'Sunset', het latere vierde deel, in het najaar dat volgde. De overige indrukken bleven nog tien jaar lang in Grofé's hoofd opgesloten. In 1931 vroeg de toonaangevende dirigent Paul Whiteman of Grofé het stuk kon afmaken zodat het tijdens een concert in Chicago gespeeld kon worden. Aangezien een geplande uitvoering de krachtigste stimulans is voor een componist, ging Grofé geestdriftig aan het werk. In november 1931 beleefde de Grand Canyon Suite zijn eerste uitvoering door het twintig-koppige orkest van Paul Whiteman. Het publiek was gezien het lange ovationele applaus zeer enthousiast en ook de pers had een zeer lovend oordeel.

Twee jaar later vormde Grofé's benoeming tot dirigent bij het Capitol Theater Orcherstra te New York de aanleiding om de Grand Canyon Suite volledig te herzien en opnieuw te instrumenteren. "Ik was eindelijk in staat om alle klankmogelijkheden van een groot symfonieorkest te benutten en om gebruik te maken van alle klanknuances die ik nodig had om het kolossale onderwerp in muziek te vertalen", aldus de componist.

Om de grootheid van deze nieuwe versie van de Grand Canyon Suite te verwoorden, zijn Ferde Grofé's eigen woorden zeer waardevol: "Deze compositie is ontstaan uit beelden, geluiden en gevoelens die wij allemaal kennen. Ik denk dat ik in deze compositie voor heel Amerika het woord heb gedaan, omdat Amerika tot mij heeft gesproken, net zoals ik nu tot u en tot iedereen spreek. Wanneer ik erin geslaagd ben er een element van de Amerikaanse muzikale geest in te verwerken, dan ben ik dankbaar voor de muzikale opleiding die ik heb genoten. Echter, deze muziek is uw muziek; alleen in technisch opzicht is het van mij omdat er sprake is van copyright doordat ik er mijn handtekening onder heb gezet. We moeten echter altijd beseffen dat er enorm veel meer te beluisteren is. Ons land is rijk aan muziek, en wanneer u nu luistert, kunt u het zelfs op dit moment horen. Dit is onze muziek die weerklinkt voor elk van ons".