Toelichtingen
Bernstein - Divertimento
PSO Toelichtingen archief
Archief | Gespeelde programma's | Biografieën solisten | Gespeelde werken | Recensies
April 1998 | Feb 2000

Leonard Bernstein

Divertimento for Orchestra

Bernsteins schreef zijn Divertimento voor de honderdste verjaardag van het Boston Symphony Orchestra in 1980. In deze compositie geeft Bernstein uiting aan de liefdevolle herinneringen aan de stad van zijn jeugd, waar hij zijn eerste muzikale opvoeding genoot en waar hij voor het eerst live een symfonieorkest hoorde. Dat was in de Symphony Hall onder leiding van Arthur Fiedler, die later de geliefde dirigent van de Boston Pops werd (dit verklaart misschien het lichte karakter van het Divertimento).

Het Divertimento is een reeks karakterschetsen die gebaseerd zijn op twee noten: B, voor 'Boston', en C, voor 'centennial' (eeuwfeest). Uit deze kleine secunde ontkiemen alle thematische ideeën waaruit de reeks korte dansen van zeer verschillend karakter ontstaan.

Het eerste deeltje, Sennets and Tuckets (een Shakespeariaanse toneelaanwijzing voor fanfares) was oorspronkelijk de hele compositie, maar uit het B-C motief kwam zo'n overvloed aan ideeën voort, dat Bernstein in verlegenheid gebracht werd door zo'n inspiratie. Niettemin, de omvang van de afzonderlijke delen is net zo bescheiden als het motief zelf; alle acht delen duren slechts een tot enkele minuten.

In augustus 1980 voltooide Bernstein het Divertimento, waardoor de orkestratie op het nippertje voor de première op 25 september gereed was. De instrumentatie is voor een normale grote orkestbezetting, waarbij verschillende solisten en kleine groepen op de voorgrond treden: de Wals is voor strijkorkest, de Mazurka voor dubbelriet-houtblazers en harp, Sphinxes voor hout en strijkers, en de Blues voor koper en slagwerk. De delen zijn vol van toespelingen op het repertoire van het Boston Symphony Orchestra waarmee Bernstein opgroeide. De openingssectie van het laatste deel is een stemmige meditatie voor drie fluiten; Bernstein duidde deze sectie in de partituur aan met de woorden 'In Memoriam', en verwees daarmee naar de dirigenten en orkestleden van het Boston Symphony Orchestra die inmiddels overleden waren. De hierop volgende triomfantelijke mars kreeg als ondertitel 'The BSO Forever'.



Programma's  Solisten
Recensies  Toelichtingen
door Geertje Kramer
© 2000 VHV Media Groep | Philips Symfonie Orkest, Eindhoven.