Hendrik Andriessen (1892-1981)

Het Ricercare van de Nederlandse componist Hendrik Andriessen behoort tot diens kortere werken voor orkest. Hij heeft het stuk in het najaar van 1949 gecomponeerd, vlak voor de herdenking van Bachs tweehonderdste sterftejaar in 1950. De term 'ricercare' is afkomstig uit de 16e eeuw. Het was de instrumentale equivalent van het motet, een meerstemmig zangstuk waarbij elke stem zo zelfstandig mogelijk is. In een ricercare volgen een aantal thema's elkaar op. Elk thema wordt op een contrapuntische manier verwerkt.

In zijn eigen commentaar, op de eerste bladzijde van de partituur zegt Andriessen zelf over zijn Ricercare:
"Het oorspronkelijke 16e eeuwse Ricercare was eigenlijk een vocale vorm zonder woorden. De instrumentale muziek zocht daarin naar zelfstandigheid, de inhoud was dus een muzikale evocatie [oproeping]. Ook het hierna in te leiden Ricercare is een oproep van verschillende thema's die 'ogenschijnlijk' onderling tegenstrijdig zijn, maar die juist door hun contrast en door hun contrapuntische samenspraak een symphonisch geheel vormen."

Een van de thema's die Hendrik Andriessen heeft gebruikt wordt gevormd door de noten Bes-A-C-B. In de Duitse notenbenaming is dat B-A-C-H. Een eerbetoon aan J.S. Bach.